Jesienna chandra – jak ją przetrwać?

jesienna chandra

Dla wielu osób jesień jest trudnym okresem. Warunki atmosferyczne stają się niestabilne,  dociera do nas coraz mniej promieni słonecznych, deszczowa pogoda nie zachęca do spacerów, wieczory stają się nużące i długie.

Jak powstaje jesienna chandra?

Po lecie często czujemy się gorzej. Wiąże się to nie tylko z pogodą, lecz także ze:

  • zmianą diety (coraz mniej jemy warzyw i owoców);
  • powrotem do codziennych obowiązków po okresie urlopowym;
  • skróceniem dni i pochmurną pogodą;
  • małą ilością czasu spędzaną na świeżym powietrzu;
  • nadmiarem obowiązków.

Te okoliczności  mogą prowadzić do nadmiernego zmęczenia, osłabienia motywacji czy gorszego  samopoczucia fizycznego oraz  psychicznego. Wiele osób doświadcza wówczas przygnębienia, tak  zwanej jesiennej chandry lub też objawów depresyjnych. 

Kiedy objawy są na tyle poważne, że wskazują na depresję?

Jak rozróżnić te dwa pojęcia? Kiedy “gorszy czas” sam minie, a kiedy należy  podjąć leczenie u specjalisty? Co można zrobić, aby po prostu w tym wymagającym jesiennym okresie  poczuć się lepiej? W jaki sposób jesień uczynić okresem inspirującym, dającym nowe  możliwości i idącą za tym satysfakcję, radość? 

Chandrę łatwo pomylić z depresją. W związku z tym warto zastanowić się nad rozróżnieniem  tych obu pojęć.

Chandra dotyczy krótkiego okresu czasu – trwa od kilku do maksymalnie kilkunastu dni.  Osoba z chandrą nie odczuwa stanu chorobowego, występuje u niej krótkotrwałe  przygnębienie. Chandra mimo tego, że jest nieprzyjemnym stanem, nie dezorganizuje życia.  Nie wiąże się z rezygnacją z pracy czy ze spotkań towarzyskich. Chandra to po prostu  “zwyczajny” czas przygnębienia, nie wymagający leczenia specjalistycznego. 

Depresja.

W sytuacji depresji spadek nastroju rozciąga się w czasie – trwa tygodnie, miesiące. Smutek  jest popularnym objawem depresji, jednak nie jedynym. Osoba chora na depresję  najczęściej odczuwa spadek motywacji, męczliwość, utratę zainteresowań. Depresja wiąże  się ze spadkiem koncentracji, poczuciem winy, niską samooceną,zaburzeniem jedzenia, snu czy  nawet tendencjami samobójczymi. Depresja jest chorobą dezorganizują codzienną  aktywność, wpływa na każdą przestrzeń życia. Trwa co najmniej dwa tygodnie. Przynosi  cierpienie, spustoszenie i bezradność. Osobie chorej ogromnym wysiłkiem stają się  codzienne czynności, takie jak na przykład wstanie z łóżka. Depresja sprawia, że chory  przestaje interesować się otoczeniem, kontaktem z innymi. Choroba ta wymaga konsultacji z lekarzem i  adekwatnego leczenia. Zarówno farmakologia, jak i psychoterapia są bardzo pomocne jako czynnik wspierający osobę cierpiącą na depresję,

Jak można sobie pomóc?

W przypadku chandry pomocny może okazać się kontakt z bliskimi czy rozwój swoich  zainteresowań. Niestety w przypadku depresji spędzenie czasu w miły sposób nie jest  wystarczające, by poprawić funkcjonowanie osoby chorej. Osoba w depresji odczuwa  zrezygnowanie i nie widzi sensu życia, chandra nie daje takich objawów.

Reasumując, chandra jest stanem przejściowym, natomiast depresja poważnym stanem, wymagającym  diagnozy i leczenia. 

W takim razie co może okazać się pomocne w przypadku doświadczania jesiennej chandry?  W jaki sposób możemy sobie pomóc? 

  • Należy zacząć od zaopiekowania się swoimi potrzebami. Jakie moje potrzeby domagają się  spełnienia?
  • Warto przyglądnąć się potrzebom zarówno biologicznym jak i psychicznym. Czego potrzebuje  mój organizm?
  • Może więcej ruchu albo snu? Czy potrzebuję więcej odpoczynku? Zadbanie o potrzeby biologiczne stanowi fundament dobrostanu psychicznego. Sen, zbilansowana  dieta, odpowiednia dawka codziennego ruchu – są podstawowymi kwestiami, o które należy  zadbać. Brak snu lub jego anomalie mogą skutkować rozwojem poważnych zaburzeń emocjonalnych  czy poznawczych. Zarówno za krótki jak i za długi sen może prowadzić do wystąpienia wielu  zaburzeń zdrowotnych, w tym także o charakterze depresyjnym. Odpowiedni czas  wypoczynku zapewnia organizmowi regenerację i pomaga zachować energię niezbędną do  codziennych wyzwań.  
  • Zaobserwowanie swoich niespełnionych potrzeb i konstruktywne realizowanie ich,  będzie pierwszym krokiem ku lepszemu funkcjonowaniu psychicznemu. 
  • Warto zadbać o efektywną regenerację także w innych formach niż sen. Co sprawia, że się  relaksuję? Co pomaga mi zregenerować ciało i umysł? Czy znajduję czas na odpoczynek i czy  jest on dla mnie wystarczający? Jakie formy odpoczynku preferuję? Warto odpowiedzieć na  te pytania, aby poprawić swoją jakość życia. 
  • Kolejne zmienne wpływające na funkcjonowanie organizmu szczególnie w okresie jesiennym  to odpowiednia dieta i suplementacja. W ostatnich latach wzrasta liczba publikacji na temat  wpływu diety na funkcjonowanie psychiczne. We wcześniejszych dekadach to powiązanie  było marginalizowane, lecz obecnie wśród naukowców wzrasta zainteresowanie tym  tematem. Żywienie wpływa na nastrój, a nastrój na wybór konkretnych produktów  spożywczych, dlatego warto zadbać o tę sferę swojego życia, aby łagodniej znieść jesienną  chandrę. 

Także optymalna suplementacja będzie szczególnie pomocna o tej porze roku. Niski poziom  witaminy D, B12 w organizmie wiąże się z wystąpieniem obniżonego nastroju. Podobnie stężenie  kwasu foliowego ma znaczenie w przypadku stanów depresyjnych. 

  • Kolejnym istotnym czynnikiem jest ruch. Jest on niezbędny do utrzymania zdrowia  psychicznego. Aktywność fizyczna wspomaga twórczość intelektualną, wzmacnia odporność  psychiczną. Wspomaga także podejmowaniu ważnych i odpowiedzialnych decyzji, kształtuje  umiejętność przezwyciężania napięć i daje możliwość odreagować odczuwanego stresu.  Pomaga optymalnie funkcjonować w sferze emocjonalnej. Ruch zmniejsza lęk i objawy  depresyjne. Sport wzmacnia cały organizm, przyczynia się do bardziej efektywnej pracy i  wpływa pozytywnie na kontakty interpersonalne.
  • Ważne jest także uwzględnienie potrzeb natury psychicznej. Pomocne może okazać się  spędzenia czasu w gronie rodzinnym lub rozmowa z zaufaną osobą. Zdrowe relacje  społeczne są podstawą funkcjonowania człowieka. Spotkania towarzyskie przynoszą wiele  radości, dają poczucie przynależności i podnoszą jakość życia. Czy znajduję czas dla przyjaciół  i rodziny? Które relacje w moim życiu są konstruktywne, a które wymagają przemiany?  Jesień może być także okresem nawiązywania całkiem nowych, satysfakcjonujących relacji.  
  • Pomocne w okresie jesiennym będzie także ustalenie celów na najbliższe miesiące.  Nazwanie swoich pragnień daje motywacje do działania. Cele wyznaczają nam kierunek i  pozwalają zaangażować się w działanie. Co mogę zaplanować na okres jesienno-zimowy?  Jakie zamierzenie będzie dla mnie atrakcyjne i inspirujące? W jaki sposób mogę rozpocząć  realizację swoich marzeń? 
  • Kolejną inicjatywą wspomagającą funkcjonowanie psychiczne w okresie jesiennym jest pisanie dziennika. Czynność ta może mieć charakter terapeutyczny. Zapisanie swoich myśli  pomaga je uporządkować, co prowadzi do popatrzenia na swoje życie z nowej perspektywy.  Propozycją może być pamiętnik klasyczny lub dziennik uczuć. Prowadzenie dziennika uczuć  polega na przyglądaniu się swoim emocjom i szukaniu ich źródeł. Może stanowić on swoistą  autoterapię. Jest to metoda zwiększająca samoświadomość. Określanie i zapisywanie uczuć,  wraz ze wskazaniem ich intensywności będzie pomocne w zachowaniu dobrostanu  psychicznego. Do tej czynności można wykorzystywać gotowe aplikacje czy szablon do pobrania tutaj.
  • Dobrostanowi psychicznemu sprzyja także kontakt z naturą. Przyroda pozytywnie oddziałuje  na zdrowie i życie człowieka. Kontakt z naturalnym środowiskiem odpręża i wywołuje  przyjemne emocje. Badacze udowodnili, że przebywanie na łonie natury sprawia, że mózg  uwalnia dopaminę – hormon szczęścia, odpowiedzialny za dobre samopoczucie psychiczne.  Bliskość natury ma korzystny wpływ na człowieka o każdej porze roku. A więc? Warto pamiętać, że kontakt z naturą ma ogromny wpływ na nasze samopoczucie. Nie należy zatem żałować sobie spacerów po lesie, dotykania gałązek drzew lub delektowania się zapachem lasu.
  • Kolejną propozycją wspierającą funkcjonowanie psychiczne w okresie jesienno-zimowym  będzie rozwój swoich zainteresowań. Wspierająca może okazać się lektura ulubionych  książek. Może warto wypróbować nową dyscyplinę sportową czy nauczyć się języka obcego przez okres zimowy?  Czas jesienny może być okazją do odkrywania nowych pasji. Jakie zajęcia sprawiają mi  radość? Czy znajduję czas na realizację swoich pasji?  Jeśli tak, to czego chcę spróbować? A może od dziecka marzysz o nauce na nartach, łyżwach lub tańcu towarzyskim? Warto odkryć w sobie to co być może jest zakopanym pragnieniem.

Podsumowując, sezon jesienno-zimowy może być czasem pełnym inspiracji i rozwoju  osobistego. Warto przyglądać się swojemu funkcjonowaniu psychicznego i zapobiegać  powstawaniu chorób, poprzez dbanie o siebie i zaopiekowanie się swoimi potrzebami.  W sytuacji objawów depresyjnych należy skonsultować się z lekarzem i podjąć leczenie.  

Natomiast w przypadku wystąpienia jesiennej chandry warto podjąć działania wspomagające  funkcjonowanie organizmu – takie jak zadbanie o zdrowe odżywiania, aktywność fizyczną,  zdrowe relacje społeczne czy rozwój swoich zainteresowań.

Publikacje: 

– „Depresja sezonowa–wybrane aspekty diagnostyczne i terapeutyczne.” Bereza, B. Pediatria  i Medycyna Rodzinna 5.2 (2009): 113-119. 

-” Wpływ długości i jakości snu na parametry antropometryczne, metaboliczne i ogólny stan  zdrowia fizycznego i psychicznego” Krajewska O., Skrypnik K., Kręgielska-Narożna M.,  Suliburska J., Bogdański P. 

-” Wpływ żywienia na zdrowie psychiczne w opinii psychiatry” Szczygieł K., Samochowiec J. Varia Medica 2019;3(4):289-296 

– „Aktywność ruchowa i jej znaczenie dla zdrowia fizycznego, psychicznego, społecznego i  duchowego” Wolicki, Ks M. 

-„Hortiterapia jako narzędzie wpływające na poprawę zdrowia psychicznego i fizycznego  człowieka.” Zawislak, G. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio EEE:  Horticultura 25.1 (2015).

Facebook
Przewiń do góry