Wiele osób zastanawia się nad tym jak zmienić swoje życie, aby stało się bardziej produktywne i satysfakcjonujące. Od jakich zmian zacząć? W jaki sposób ustalić cele, aby były możliwe do osiągnięcia? Jak nie stracić motywacji już na starcie? W jaki sposób działać, aby wypracować nowe przyzwyczajenia, które utrzymają się długo, a może nawet i na zawsze?

Zmiany warto rozpocząć od zatrzymania się i uświadomienia sobie, ile już realizuję dobrych nawyków i działań na co dzień. Są rzeczy, które przychodzą nam z łatwością i których w ogólne nie dostrzegamy. Warto przyjrzeć się codziennych drobnym czynnością takim jak ranne wstawanie, picie wody, odkładanie rzeczy na miejsce, ścielenie łóżka i inne.

Dostrzeżenie dotychczasowych działań doda energii do wprowadzania dalszych zmian.

Zmiany w życiu warto zacząć od ustalenia celu – co chce osiągnąć. Uświadomienie i nazwanie swoich celów, marzeń będzie pierwszym krokiem do realizacji ich. O czym marzę? Co jest moim celem?

Cel, który sobie ustalamy powinien być realny, czyli możliwy do wykonania. Dla osoby, która nie uprawia żadnego sportu postanowienie codziennych intensywnych treningów może okazać się zbyt wymagające. Prawdopodobnie zamiar ten przyniesie szybkie zniechęcenie. Cel, który sobie wyznaczamy powinien być możliwy dla nas do realizacji, dostosowany do naszych aktualnych możliwości fizycznych, psychicznych, czasowych. Ten sam cel dla jednej osoby może być zbyt łatwy, a dla innej nie do wykonania. Należy uwzględnić także czynniki zdrowotne. Czy realizacja moich zamierzeń będzie sprzyjać mojemu zdrowiu fizycznemu? Czy podołam, jak chodzi o samopoczucie psychiczne? Są osoby, którym brakuje motywacji do działania lub szybko się zniechęcają i ma to inne przyczyny niż kwestię organizacyjne.

Przykładowo osoba z objawami depresyjnymi będzie miała problem z motywacją i osiąganiem celów. Wymagania należy dostosować do konkretnej sytuacji życiowej i być w względem siebie wyrozumiałym i cierpliwym. Obwinianie się z powodu swoich porażek skutkuje pojawieniem się wyrzutów sumienia i negatywnych myśli o sobie. Taki sposób myślenie chociaż może zmotywować nas na chwilę, to nie przyniesie długotrwałych oczekiwanych osiągnięć.

Jeśli jesteśmy osobami, które pomimo starań i prób zmiany swoich nawyków wciąż ponoszą porażki, to warto zastanowić się co jest tego przyczyną. Dlaczego nie potrafię wytrwać w postanowieniu? Co mi przeszkadza w osiągnięciu cele?

Kluczowe jest także, aby cel który sobie ustanawiamy był mierzalny. Powinien dawać możliwość sprawdzania postępów podczas jego realizacji.

Cele typu “od jutra będę się zdrowo odżywiać” czy “w tym miesiącu zadbam o wcześniejsze wstawanie” są zbyt ogólne. Nie dają informacji w jaki sposób można je osiągnąć. Cel musi być sprecyzowany (wiem dokładnie co chce osiągnąć, także w jaki sposób tego dokonam) i terminowy (wiem w jakim czasie co uda mi się to wypracować). Ważne jest, aby dać sobie konkretny czas na uzyskanie efektów, posłużyć się dokładną datą realizacji zamierzeń.

Terminować będzie nas mobilizować i nie pozwoli nam wpaść w pułapkę “odkładania na później”.

Cel powinien być także dla nas atrakcyjny – stanowić wyzwanie i dawać możliwość uzyskania konkretnych zysków. Jaką korzyść przyniesie mi osiągnięcie upragnionego celu?

Podsumowując, cel powinien być mierzalny, precyzyjny, atrakcyjny, realistyczny i terminowy. Po jego ustanowieniu nasuwa się pytanie jaką metodę wybrać, aby udało się go zrealizować? Co pomoże w utrzymaniu odpowiedniej motywacji?

Warto wykorzystać metodę małych kroków. Polega ona na tym, aby zadanie podzielić na mniejsze, łatwiejsze etapy. Taki sposób rozłożenia zaangażowania przeciwdziała nadmiernemu obciążeniu, chroni przed frustracją i zniechęcaniu się w przypadku niepowodzeń. Systematyczne działanie krok po kroku daje możliwość rozwoju. Sprzyja motywacji wewnętrznej, buduje sprawczość i wzmacnia poczucie własnej wartości.

Przykładowo, jeśli chcemy wstawać 2 godziny wcześniej należy zacząć od ustawienia budzika zaledwie 5-10 minut przed godziną, o której wstajemy zazwyczaj. Wówczas, gdy to już nie będzie stanowiło dla nas problemu, to za jakiś czas ustawiamy pobudkę 15-20 minut wcześniej i tak dalej, aż uzyskamy końcowy efekt. Adekwatnie w dziedzinie sportu, jeśli nie ćwiczymy w ogóle, to na początek możemy zacząć od codziennego wysiłku 5-10 minutowego i z czasem zwiększać trudność. Jeśli chcemy zacząć czytać książki należy rozpocząć od czytania jednej strony dziennie i z czasem zwiększać ilość zgłębianego materiału.

Ustanowienie sobie ogromnych celów na początek może przerażać i zniechęcać; a mały sukces motywuje do dalszej pracy i rodzi kolejne osiągnięcia.

Metoda małych kroków daje także szanse na bieżąco śledzić nasze postępy, które będę nas motywowały do dalszego działania. Już samo obserwowanie efektów swojej pracy stanowi nagrodę samą w sobie!

W dotarciu do ustalonego celu pomocny będzie plan działanie – rozpisanie sobie poszczególnych etapów działania prowadzących do osiągnięcie celów. Od czego muszę zacząć, aby udało mi się zrealizować to o czym marzę? Jakie musze podjąć kroki i w jakim czasie? Warto ustanowić sobie cele pośrednie prowadzące do podstawowego.

Zalecane jest, aby zastanowić się nad tym, jakie przestrzenie życiowe wymagają przeze mnie uporządkowania. Nad jakim obszarem chciałbym popracować? Do głowy może przyjść wiele pomysłów. Nie jesteśmy w stanie od razu zabrać się za metamorfozę naszego życia w każdym aspekcie. Zalecane jest, aby ustalić priorytet – od czego chce zacząć? Co jest dla mnie aktualnie najważniejsze?

Poniżej znajduje się kilka propozycji od których warto rozpocząć życiowe zmiany.

Pierwsza to uporządkowania przestrzeni wokół siebie. Posprzątane pomieszczenie daje świeżość i przestrzeń do dalszych działań. Uporządkowane otoczenie, w którym czujemy się komfortowo pomaga nam efektywnie planować działania i pracować. Czy w swojej przestrzeni czuję do dobrze? Czy jest ona uporządkowana? Czy daje mi poczucie bezpieczeństwa i motywuje do dalszych działań? Co w moim otoczeniu przeszkadza mi w skupieniu się?

Kolejną propozycją jest zadbanie o zdrowie. i te fizyczne i psychiczne. Tematy, nad którymi warto się zastanowić to: czy dbam o swoje zdrowie – ciało i psychikę? Czy mam czas na pracę i odpoczynek? Czy dbam o swoje ciało (zdrowe odżywianie, regularną aktywność fizyczną, podstawowe badania medyczne)? Jak radze sobie ze stresem, jak przeżywam trudne emocje?

Warto także zadbać o uporządkowanie relacji z innymi. Które osoby w moim życiu są najważniejsze? Jak dbam o relacje z nimi? Czy mam dla nich czas? Jak na mnie wpływają kontakty z poszczególnymi osobami? Co ze mną robią? Czy moje społeczne otoczenie jest wpierające czy wręcz przeciwnie? Czy chce coś zmienić w moich kontaktach społecznych?

Łatwiej jest wprowadzać zmiany otaczając się osobami wyznającymi podobne wartości.

Ostatnią propozycją jest uporządkowanie finansów. W jaki sposób zarządzam finansami? Czy planuje wydatki? Czy jestem spokojny o finanse czy jest to temat, o który ciągle się troszczę? Co chciałbym zmienić w tej sferze?

Podsumowując, wprowadzanie życiowych zmian to proces, który trwa w czasie, wymaga cierpliwości i systematyczności. Sprzyja mu ustanowienie celów, które są mierzalne, realne, atrakcyjne, sprecyzowane i terminowe. Metoda małych kroków pozwala na ciągły rozwój i dostrzeganie już najmniejszych postępów, przez co motywuje do dalszej pracy i zapobiega wyczerpaniu. Kluczowe jest wykazywanie się względem siebie wyrozumiałością. Warto zauważać każdy swój wysiłek prowadzący do zmiany, doceniać go i pozwalać sobie cieszyć się nim!

Na podstawie publikacji:

Kazimierska I., Lachowicz I. , Piotrowska L. Formowanie celów rozwojowych według metody SMART, Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2014

Giziewska, M. i Aksamit, E. 2023. Masz tę MOC! Małymi krokami do celu. Innowacja pedagogiczna na miarę XXI wieku! Ogrody Nauk i Sztuk. 13, 13 (sie. 2023), 101–115. DOI:https://doi.org/10.15503/onis2023.101.115.